Batı müziği LA sesinin Türk müziği RE sesine dönüşümü:
Dizek üzerindeki nota sembollerinin batı müziği enstrümanlarındaki ses tanımları ile Türk müziği enstrümanlarındaki ses tanımları aynı değildir. Batı müziğinde orta ses olan LA sesi 440 Hz frekansında iken Türk Müziği enstrümanlarında bu 440 Hz frekansı RE sesine karşılık gelir.Batı müziği enstrümanı üzerinde, RE sesini LA sesine getirmek için, ya çıkıcı olarak TAM BEŞLİ (Yedi yarım ses tizleştirme) yaparak tüm sesleri tizleştiririz, yada RE sesini LA sesine getirmek için inici olarak TAM DÖRTLÜ ( Beş yarım ses pesleştirme) yaparak tüm sesleri pesleştiririz. Böylece dizek üzerindeki Arıza (değiştirici) almadan batı müziği enstrümanları ile çalınan nota sembollerinin sesleri türk müziği enstrümanlarının arızasız(değiştiricisiz) notaların seslerine dönüşmüş olur.
Bu dönüşüm enstrüman üzerinde transpoze (dönüştürme ) yoluyla yapılan dönüşümdür. Dizek üzerinde aynı notaya bakarak, yapılan işleme göre, o sesi ya 5 tam ses daha tiz den yada 4 tam ses daha pesten işitmiş oluruz.
Peki ensrüman üzerinde herhangi bir transpoze işlemi yapmadan dizek üzerinde transpoze işlemi yapsak, o zaman Batı müziği enstrüman ları transpozeli dizeğe bakarak, Türk müziği enstrümanları ise transpozesiz dizeğe bakarak eseri icra ederlerse. aynı sesler ortaya çıkar.
Dizek üzerindeki Türk müziği notalarını transpoze ederek, Batı müziği enstrümanları ile çalma:
Dizek üzerindeki Türk müziği eserini, Transpoze ederek batı müziği enstrümanları ile de çalabiliriz. Bunun için yapılması gereken, Türk müziği eserini ya Tam Beşli aralık Tizleştirerek, Ya da Tam dörtlü aralık pesleştirerek transpoze etmek gerekir.
Örnek olarak aşağıdaki dizek üzerinde Türk müziği eserinin notaları olduğunu varsayalım, ve bu eseri Batı müziği enstrümanları ile çalmak isteyelim. Doğrudan çalarsak eser hem tizleşir hemde notalar arsındaki farklar dolayısıyla eser yanlış çalınmış olur. Yapılacak olan, eseri transpoze ederek 4 tam aralık pesleştirmek yada tam 5 li aralık tizleştirilmelidir. Eseri tam 5 li aralık tizleştirdiğimizde eser 1 oktav daha tizden çalınmış olur o kadar, fakat eser gene doğru çalınır. aşağıdaki notalardan görüldüğü gibi. Asıl Türk müziği eserinde FA diyez yok iken, hem tam 4 lü hemde tam 5 li aralıklar ile eser transpoze edildiğinde fa diyez görülmektedir. Bu şu demektir. Türk müziği saz ları asıl eseri çalarken fa diyezi de kullanıyorlar anlamına gelir. halbuki batı müziği enstrümanları ile asıl türk müziği eserini çalsaydık eseri fa diyez olmadan çalacaktık, ve eser yanlış çalınmış olacaktı.
Dizek üzerindeki Batı müziği notalarını transpoze ederek, Türk müziği enstrümanları (saz'ları) ile çalma:
Bu sefer yukarıdaki işlemin tam tersini yapacağız yani batı müziği eserini tam 4 lü tiz yada tam 5 li pest yapacağız ki, eseri Türk enstrümanları ile doğru çalabilelim. Yada türk müziği enstrümanlarının ayarını değiştirerek tam 4 lü tiz (5 yarım aralık) yapacağız
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Ne Düşündüğünüzü Yazın (Comment)