samba dansı--2

Samba dansı

GİTARDA İLERİ GERİ VURUŞLAR

   İleri - geri vuruşlar; sağ elde tirando tekniği pozisyonunda, kalın tellerden ince tellere (ileri) ve ince tellerden kalın tellere (geri) doğru genellikle “ i ” parmağı ile yapılır. İleri vuruş “   ” ya da “   ” işareti, geri vuruş ise “   ” ya da “  ” işareti ile gösterilir. Akor seslerinin üzerinde herhangi bir parmak ismi belirtilmemişse vuruş “ i ” parmağı ile yapılırken farklı parmakların kullanılması isteniyorsa ilgili parmak dizek üzerine yazılır.

GİTARDA FLAJÖLE TEKNİĞİ

      Flajöle dilimize Fransızca’dan (flageolet) girmiştir. Titreşim yoluyla ses veren tüm çalgılarda temel sesleri oluşturan titreşimler sırasında, kulağa hafif gelen, ancak dikkatle dinlenildiğinde işitilen kısmi doğuşkanlara “doğal flajöle” ya da “doğal armonik” denir. Bir başka deyişle flajöle; asıl ses yerine o sesin doğuşkanlarının duyulmasını sağlayan bir tekniktir.  

GİTARDA POZİSYON OLGUSU

       Daha önceki derslerimizde gitar tuşesi üzerindeki perdelerin tek tek Romen rakamları ile belirtildiğinden bahsetmiştik. Bu rakamlar aynı zamanda sol el pozisyonlarını adlandıran rakamlardır. Gitarda sol el pozisyonu 1 numaralı parmağa (sol el işaret parmağına) göre belirlenir. 1. parmak kaçıncı perde karşısındaysa sol el o numaralı pozisyondadır ve Romen rakamı ile belirtilir. Örneğin, III. Pozisyon, V. pozisyon, IX. Pozisyon… gibi.            

GİTARDA ÇOK SESLİ ÇALMAK

      Bu üniteye kadar verilen tüm alıştırmalar teksesli idi. Gitar, piyano ve arp gibi çoksesli bir çalgıdır. Çokseslilik, birden fazla sesin aynı anda seslendirilmesine denir. Çokseslilik bir ezgiye eşlik eden başka bir ezgi ile olabildiği gibi, bir ezgi çalınırken ona eşlik eden tek bir bas veya akor ile de mümkün olabilmektedir. Aynı zamanda bir bas için yazılmış ezgiye tiz tellerle eşlik de yazılabilir. Ayrıca art arda farklı sağ el parmak kombinasyonları ile tellerin ardışık bir şekilde çekilmesi de bir çokseslilik yöntemidir. Buna “arpej” denir. Bu çalma şekli gitar müziğinin vazgeçilmez bir özelliğidir. Gitar için yazılan eserler anlatılan bu çokseslilik özelliği üzerine kuruludur. 

TINGIRDATMAK MI ÇALMAK MI

 Tıngırdatmak mı? Çalmak mı? İdeal bir çalgı eğitimi nasıl olmalı? Bunun için önce enstrüman seçiminden bahsedelim. Bir çalgıya yeni başlarken yapılan hatalardan en yaygını, ucuz malzeme ile yapılmış bir çalgıyla başlamaktır. Öğrencinin çalgıya devam edip etmeyeceği, yeteneğinin olup olmadığı ve ilgisinin diri kalıp kalmayacağı belli olmadığından doğal olarak ucuz enstrüman tercih edilmektedir. Bu anlayış kısmen doğrudur ancak, öyle çalgılar var ki, onları çalabilmek gerçekten bir mucizedir. Bu nedenle en ucuzu almak yerine biraz daha masrafa girip orta düzeyde bir çalgı almak daha doğrudur.

GENEL ÇALMA TEKNİĞİNDE EŞ GÜDÜM

      Bu bölüme kadar sağ el ayrı, sol el ayrı çalışılarak ellerin gitar çalmadaki görevleri öğretilmeye çalışılmıştır. Ellerin alıştırmalarla belli bir seviyeye gelmesi, her iki elin bir eş güdüm (koordinasyon) içinde kullanıma hazır hale gelmesini sağlamaktadır. Gitar çalmada eş güdüm, sol ve sağ elin birlikte kullanılması anlamına gelir. Sol el istenen notanın perdesini bulup ilgili parmak ile o perdeye baskı yaparken, sağ el istenen parmak ile sol elin parmağının bulunduğu teli çeker.

GENEL ÇALMA TEKNİĞİNDE SOL EL

     Sol elin temel görevi tuşe üzerinde istenen notaların bulunduğu perdelere basmaktır. Bu nedenle sol elin tırnakları kısa olmalı, tele ve tuşeye baskı yaparken bu hareketi engelleyici bir uzunlukta olmamalıdır. Parmakların farklı boylarda olmasından dolayı tuşe gibi düz bir zeminde tüm sol el parmaklarını buluşturduğunuzda, parmaklarınızın kendi boylarına göre farklı açılarda eklem yerlerinden büküldüğünü görebilirsiniz. Burada dikkat edilecek en önemli nokta; eklemlerin doğal bir şekilde bükülmesini sağlamak ve bilek ile elde kas gerilimine izin vermemektir.  

SAĞ EL DESTEKSİZ ÇALMA (TİRANDO TEKNİĞİ)

 

A. DESTEKSİZ ÇALMA (TİRANDO TEKNİĞİ) 

Gitarda sıkça kullanılan “tirando” tekniği özellikle üst üste iki telde çalınan çift sesler, akor ve arpejlerin seslendirilmesinde kullanılır. Gitaristler tercihlerine bağlı olarak solo partilerde de bu tekniği tercih edebilirler. Bu çalma tekniğini -sağ elin doğası gereği- “i, m, a” parmakları ayrı, “p” parmağı ayrı şekilde uygular. i-m-a için; 

SAĞ EL DESTEKLİ ÇALMA (APOYANDO TEKNİĞİ)

      Bu tekniğin desteksiz çalmadan tek farkı teli çeken parmağın üst tele yaslanmasıdır. Telin üst tele yaslanarak destek almasından dolayı bu tekniğe “destekli çalma” (apoyando) denmektedir. Ortaya çıkan ses desteksiz çalmadan daha yüksek ve hacimlidir. Daha çok solo melodiler ile parça ve arpejler içerisinde ön plana alınması gereken ezgi ve pasajların vurgulanmasında kullanılan çok önemli bir tekniktir.    

GENEL ÇALMA TEKNİĞİNDE SAĞ EL

  GENEL ÇALMA TEKNİĞİNDE SAĞ EL

 Gitarda sağ elin görevi ses üretmektir. Telleri titreştirmek bu elin temel görevidir. Sağ elin tırnakları ses üretiminde kilit bir rol oynamaktadır. Bu nedenle tırnakların bakımı ve şekli çok büyük önem taşımaktadır. Ancak, gitara başlarken her öğrencinin tırnaksız bir şekilde; parmak ucuyla telleri çekmesi önerilmektedir. Çünkü sanılanın aksine teller sırf tırnakla çalınmaz; tele değen ilk bölüm her zaman parmak ucu olur ve tırnak dolaylı olarak tele son temas eden kısım olur. Bu nedenle ilk aşamada tırnaksız çalmayı alışkanlık haline getirmek, daha sonra tını, renk ve ton arayışı aşamasında tırnak şeklini belirlemek sağlam, renkli, hacimli ve güçlü ton elde etmek için en doğru yoldur.

SESLENDİRME PARMAKLARININ ADLARI VE GİTARI AKORTLAMA

 Gitar sağ ve sol elin kombinasyonu ile çalınan bir çalgıdır. İki elin de farklı görevleri vardır. Sağ el ses üretir, sol el ise istenen notaların bulunduğu perdelere basar. Her iki elin parmakları değişik semboller ile gösterilmekte ve gitar müziği yazısında kullanılmaktadır. Sağ el parmakları Latince karşılıklarının ilk harfleri ile sol el parmakları ise rakamlarla belirtilir;

GİTAR ÇALMAYI ÖĞRENME SÜRECİ VE BU SÜRECE ETKİ EDEN ETKENLER

 Çalgı eğitimi uzun soluklu bir süreçtir. Ayrıca, performans, beceri gibi unsurlara bağlı olduğundan günlük çalışmaların aksatılmaması gerekir. Bu durumu bir sporcunun müsabakalara hazırlanırken günlük egzersiz ve antrenmanlarını kaçırmaması gerektiğine benzetebiliriz. Bir sporcu gibi düzenli çalışma alışkanlığı kazanan öğrencilerin hedeflerine varacağı çok daha kesindir. Gitar eğitiminde de genel olarak çalgı eğitiminde olduğu gibi öncelikle iyi bir çalgıya ihtiyaç duyulur. Seçilecek gitar, iyi malzemeden yapılmış, üzerinde sentetik boya bulunmayan bir çalgı olmalıdır. Alt eşiğin ağaç malzemeden olması gitar sesinin kalitesini yükseltir. Sap-gövde bağlantısı ve perdelerin doğru tonlama verip vermediğine dikkat edilmelidir. Gitar eğitiminde izlenen birçok metot bulunmaktadır.