RAST DİZİSİ:
Durak: Rast (Sol)
Güçlü: Neva (Re)
Yeden: Irak (Fa#)
Seyri: Çıkıcı
Asma Karar: tüm perdelerde yapılabilir.
.
Durak olan Rast perdesinde Rast Beşli Çeşni-sine, Güçlüsü Neva Perdesinde Rast Dörtlü Çeşnisi eklenmek suretiyle elde edilir.
NOT: Çıkıcı iken Eviç perdesi, inici durumda Acemli Rast Makamında Acem perdesine dönüşmekte. Bu durumda Neva perdesi üzerinde Kürdi Dörtlü çeşnisi (BTT) oluşmakta.
Eksenleri farklı Rast Dizileri
Eksenleri farklı Rast Dizilerinin seslerini dinlemek için TIKLA
Batı müziği enstrümanları ile çalmak için Notayı 4 lü aralık ile aşağı doğru (pes ses yönünde) transpoze ettim. Böylece Türk Müziği enstrümanı ile Batı Müziği Enstrümanlarının sesleri eşleşmiş oldu. Dinleyelim, Farkı hissedin.
GENİŞLETİLMİŞ RAST MAKAMI DİZİSİ
GENİŞLEME: Rast makamını oluşturmak için Rast Dizisi, Rast perdesi (Karar (Durak )) Altında Yegah perdesinde Rast Dörtlüsü veya Hüseyin aşiran da Uşşak Dörtlüsü ile genişler. Nadir de olsa Gerdaniye de (Tiz durak) Rast beşlisi ile genişleme yapabilir.
GEÇGİLER: Hüseyni Aşiran da Uşşak, Segah ta Ferahnak veya Eksik Ferahnak, Dügah ta Uşşak, Segah ta Eksik segah veya Tam segah, Hüseyni aşiran da Nişabur.
SEYRİ: Çıkıcı özellikte olan Rast makamının seyrine genellikle Durak bölgesi (RAST perdesi ) civarından başlar, Çoğunlukla da yegahta Rast Dörtlüsü seslerinden veya segah yada Neva perdelerinden de seyre başlayabilir. Karar perdesi daima Durak RAST perdesidir. Altan genişlemede en fazla Hüseyni aşiran da asma karar yapılabilir. Hüseyni aşiran da asma karar yapılırken Uşşak dörtlüsü KST veya Nişabur KSTB geçkileri yapılabilir. Eğer yegaha inilip sıkça vurgulanırsa rehavi makamı izlenimi doğar bu nedenle yegaha fazla inilmez.
Seyre rast perdesi ile başlandığında rast beşlisi seslerinden sonra Neva perdesi üzerinde asma karar verilir. Daha sonra Neva perdesi üzerindeki Rast dörtlüsü seslerine geçilir burada pek sık yapılmamakla beraber Gerdaniyedeki Rast Beşli seslerine de geçilebilinir, bu seslerden geriye dönülürken Eviç perdesi Acem perdesine dönüşür ve Neva perdesi üzerinde Buselik dörtlüsü oluşmuş olur. Böyle oluşan diziye Acemli rast dizisi denir. Daha sonra Rast beşlisi seslerine geçilir ve Segah ta asma karar yapılır. Segah önemli bir asma karar bölgesidir, buradan ferahnak veya segah makamlarına geçgiler yapılabilinir. Bu tür asma karar, çokluk segah maye ve dügah makamları ile ilişkilendirilir, Seyrin sonunda rast beşlisi sesleri kullanılarak,çoğunlukla da yeden kullanarak rast perdesinde karar kılınır.
Günümüzde Neva da hicaz dörtlüsü de çok kullanılmaktadır, bu hüseyni perdesini Bakiye bemol yaparak gerçekleştirilir.
RAST MAKAMI SEYRİNE ÖRNEK:
____________________________________________________________________________
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Ne Düşündüğünüzü Yazın (Comment)