BakHobi: Fotoğraf Makinesi Flaşı

Fotoğrafı çekilecek konu yetersiz aydınlatma ile aydınlatıldığı hallerde, konuyu yeterli ışıkla aydınlatmak için veya aydınlık yüzeyleri ile karanlık yüzeyleri arasındaki kontrast farkı fazla olduğu durumlarda bu kontrastı daha da azaltmak için yardımcı ışık kaynağı olarak flaş kullanılır.
Örneğin açık havada konunun güneş gören yüzeyi ile karanlık yüzeyleri arasındaki aşırı kontrastı azaltmak için flaş kullanılabilir.
Flaş-ışığının güvenilir özelliği, diğer ışık kaynakları gibi farklı aydınlatma şiddeti vermeyip, aydınlatma şiddetinin sabit olmasıdır. Bu özelliği sayesinde flaş ışığı olarak kullanacağımız ampulün verdiği aydınlatma şiddetlerini ayarlamak mümkün olmaktadır. Örneğin fotoğrafı çekilecek konunun çeşitli noktalarının pozometre ile aydınlatma şiddetlerini ölçtükten sonra, gerekli kontrastı oluşturmak için yardımcı flaş lambalarında gerekli ayarları yaparak konunun istediğimiz gibi aydınlatmasını sağlayabiliriz. yada ana ışık kaynağı olarak konuyu yeterli aydınlatma şiddetine getirebilmek için flaşı ayarlayabiliriz. aydınlatma şiddetleri güneş ışığı kadar olabildiklerinden, kapalı alanlarda kısa zaman aralıklı estantanelerle kullanabiliriz.

Kılavuz numaraları:

Bir konunun yeterince aydınlatılabilmesi için, konu ile objektif arasındaki uzaklığın, kullanılan flaş ampul özelliğinin, cinsinin, objektifte kullandığımız diyafram açıklığının, kullanılan film hızının, ışık yansımalarının, enstantane süresi , deklanşöre basıldığı an ile flaş çakması arasındaki geçen süre (senkronizasyon), konunun renk tonunun bilinmesi gerekir. Biz şimdi sadece konunun objektiften uzaklığına göre flaş kullandığımızda diyafram açıklığımızla ilgileneceğiz. Her flaşın aydınlatma şiddeti farklı olduğundan, bu aydınlatma şiddeti miktarına bağlı olarak diyafram açıklığı da farklı olmalıdır. Aynı zamanda aydınlatma şiddeti sabit iken konunun objektiften uzaklığı değiştikçe de konudan objektife gelen gelen ışık şiddeti değiştiği gibi flaş çaktığında da flaştan konuya ulaşan ışık şiddeti de değişir. Konudaki aydınlatma şiddeti, ana ışık kaynağının (flaşörün) aydınlatma şiddetinin, konu ile flaşör arasındaki mesafenin karesi oranında azalır. Burada birim olarak aydınlatma şiddeti lümen, mesafe ise metredir.

Flaşör üreticileri karmaşık formüllerden fotoğrafçıyı kurtarmak için flaş cinsine göre bir kılavuz numarası belirleyerek, bu belirlenen kılavuz numarasına göre konunun objektiften uzaklığına bağlı olarak fotoğrafçılar dan diyafram açıklıklarını ayarlamalarını istemektedirler. formül şu şekildedir:

Kılavuz numarası / Mesafe = Diyafram açıklığı

İngiliz uzaklık birimi olarak fit, Metrik uzaklık birimi olarak metre kullanılmaktadır. Bir fit 30.48cm yada metre cinsinden 0.3048 metredir. yani eğer flaşör fit cinsi verilmişse biz konunun uzaklığını metre cinsinden fit değerine dönüştürmeliyiz. Flaşör üzerindeki kılavuz numarası metrik sistem ise konunun uzaklığına göre diyafram açıklığı mızı hesaplayarak bulacağız. Örnek olarak: Kılavuz numarası 36 ise ve konu objektiften 8 metre uzaklıkta ise 36/8=4.5 yani diyafram açıklığı f:4.5 olmalıdır. Formülden de anlaşılacağı üzere Kılavuz numarası büyüdükçe flaşörün aydınlatma şiddeti artmaktadır.

Yukarıdaki formül ile eğe flaşör kılavuz numarasını biliyorsanız, Ayarladığınız diyafram açıklığı ile konuya ne kadar mesafede olacağınızı da hesaplayabilirsiniz.

Flaş ampulleri:

Tek çakımlık ampüllerdir, Bu ampullerden elde edilen ışık aydınlatma şiddeti genellikle lümen-saniye cinsindendiler. Bu ampuller Dört bakımdan birbirlerinden farklılık gösterirler.

Flaşın parlaması için flaş!a gönderilen emir ile flaşın en parlak anına kadar olan Ateşleme süresi.
En parlak aydınlatma süresi.
Işık aydınlatma şiddeti
Işığın niteliği.

Ateşleme süresine göre flaş ampulleri: M (orta), S (yavaş) ve FP (perde optüratör) tipleridir.

M tipi flaş ampulleri: 18-22 mili saniye içerisinde en yüksek aydınlatma şiddetine ulaşırlar. Bu tepe noktasına ulaşım ampule gönderilen elektrik akım şiddeti düşük ise 25 mili saniyeye kadar gecikme sürer. daha düşük akım şiddetlerinde 16 mili saniye ye kadar iner. M sınıfı senkronizasyona sahip makinelerde 1/500 estantane ye kadar, X sınıfı senkronizasyona sahip makinelerde 1/25 estantane ye kadar kullanılabilirler.

S tipi flaş ampulleri: Ateşleme süresinden 30 mili saniye sora en yüksek aydınlatma şiddetine ulaşan flaş ampulleridir. Aydınlatma şiddetleri çok yüksektir. 1/25 estantane ye kadar kullanabilirler.
FP tipi flaş ampulleri: Perde obtüratörlü fotoğraf makinelerinde kullanılır. Küçük ampullerde Ateşleme zamanından 25-30 mili saniye, büyük ampullerde 45-50 mili saniye kadar sonra en yüksek parlama noktasına ulaşırlar.

Elektronik flaş:

Ksenon(Xenon) veya Kripton gazı doldurularak kuvartz camından yapılmış tüplerdir. Çalışma prensibi: Tüpün iki ucuna yüksek gerilim uygulandığında, tüp içerisinden elektrik akımı geçer ve tüp aydınlanır. Yüksek voltajı vermek için kullanılan anahtarın kapanması ile birlikte flaş çok kısa sürede en yüksek aydınlık seviyesine ulaşır. Flaşın en yüksek aydınlatma şiddetindeki aydınlatma süresi de çok kısadır 1/500 ile 1/100000 süreleri arasında flaş yapımcısına göre değişir. Flaş ampulleri gibi tek seferlik değil uzun süreler kullanılırlar. Her zaman sabit ışık şiddetine sahiptirler. Gün ışığının renk niteliğine yakındırlar. UV ışınları güneş uv ışınlarından daha fazladır bu nedenle fotoğrafları daha mavimsi renktedir. Bu mavimsi rengi düzeltmek için fotoğraf makinesi önüne ultraviyole filtresi konularak yada flaşörler için özel üretilmiş UV filtre ile bu mavimsi renk giderilir. Elektronik flaşın aydınlatma şiddeti, flaş tüpüne uygulanacak yüksek gerilimin azlığı veya çokluğu ile de bağlantılıdır. Bu nedenle elektronik flaşların çoğunun gücü, saniyede ki gerilimi belirtmek için watt saniye olarak bir birim kullanılır.
Elektronik flaşların üzerinde filmin hızına bağlı olarak, konunun flaş ile uzaklığına bağlı olarak diyafram açıklıkları gösterilir.
Flaşınızın kılavuz numarasını bulabilmeniz için kullandığınız flaşın saniye olarak mum gücü değerini (ECPS) bilmeniz gerekir. Flaş üreticileri bu değeri prospektüslerinde belirtirler.

Kılavuz numarası = Karekök(0.063 x ECPS x Film hızı)

flaşın ECPS numarasını bilmiyorsanız deneme fotoğrafları çekerek bulabilirsiniz. Bunu bulabilmek için kullandığınız film hızında, sabit bir konu uzaklığında diyaframı önce f/2, sonra f/2.8, f/4.5, f/5.6, f/8, f/11 gibi açıklıkların her birinde konunun fotoğrafını flaş patlatarak çekiniz. daha sonra En iyi pozun hangisi olduğuna bakın. Bulduğunuz pozun bu diyafram açıklığı ile mesafeyi metre olarak çarpın bu sizin o film hızı için kılavuz numaranız olacaktır.

Senkronizasyon:

Flaş çakmadan önce obtüratörün en açık konumda olması ve deklanşöre basıldıktan sonra flaşörün en parlak konumundan sonra sönünceye kadar obtüratörün açık kalmasını sağlayacak süreler olarak flaş ile obtüratör arasında senkronizasyon olarak anlatılır. Kısaca flaş en parlak konumunda iken obtüratör kapalı olmamalıdır.
Örnek olarak M tipi flaş lambalarında 1/125 estantane ile deklanşöre basılsa, obtüratör açılıp kapandıktan sonra flaş parlayacaktır. Fakat düşük estantane ile çalışırsak örnek olarak 1/25 estantane ile deklanşöre basmış olsak, 1/25 saniye süre, 1000/25 = 40 mili saniyedir. Deklanşöre basıldıktan sonra 3 mili saniyede obtüratör açılır, kalan 37 mili saniyede M tipi flaş lambasında, flaş parladıktan sonra obtüratör kapanacağı için flaş etkin olarak kullanılmış olacaktır.
M tipi senkronizasyon: Yukarıda anlatıldığı gibi deklanşöre basıldığında otüratörün hemen açılması yerine, M tipi flaş lambalarının flaş patlayıncaya kadar olan gecikme süresi kadar obtüratörü kapalı tutup tam flaş patlarken obtüratörü açsak o zaman çok daha büyük estantaneler ile fotoğraf çekebiliriz.
X tipi senkronizasyon: Elektronik flaşlarda, flaş deklanşöre basıldığında hemen parladığından, bu sefer obtüratörün tam açılıncaya kadar ki süresi kadar flaşın parlamasını geciktiririz. Bu sayede obtüratör tam açılığı ile flaşın parlaması aynı ana gelir.
Bazı elektronik flaşlarda flaşın parlamasını engelleyecek ayarlar konmuştur. böyle flaşlarda süreyi 0 yaparak ve fotoğraf makinesini x senkronizasyona getirerek fotoğraf çekmeliyiz. Yada flaş üzerindeki flaş patlamasını 20 mili saniye geciktirerek fotoğraf makinesini M senkronizasyona getirmeliyiz.
FP tipi senkronizasyon: Perde tipi obtüratörler film üzerinde bir baştan diğer başa kadar kayarak gittiklerinden bu kayma süresince, flaş ışık şiddeti aynı olarak kalmalıdır. Bu nedenle flaş parlaklık süresi uzun süreli olduğundan diğer flaşlardan farklılık gösterir. Fakat flaşın parlaması için deklanşöre basıldıktan sonra geçen süre M tipi flaş lambası ile aynıdır.

Flaş kullanım şekilleri

Makine üzerine monte edilmiş flaş: Fotoğraf makinesinden ayırmak için herhangi bir neden olmadıkça daima fotoğraf makinesine monte edilmiş halde kullanılır.Flaş dikey olarak fotoğraf makinesinin daima üzerinde olmalıdır. Bunun nedeni ışık yukarıdan konu üzerine düşmelidir ki, konu üzerindeki gölge aşağı doğru olsun. Bu doğal bir aydınlatma şeklidir, doğada da aydınlatma böyledir. Fotoğraf makinesi konunun orta yerine konumlandığında gölge yukarı doğru kayacağı için görüntü hoş olmaz. Grup fotoğrafları çekileceği zaman, grup bir yay şeklinde kavisli olmalıdır ki her grup içerisindeki nesne eşit ışık alabilsin. Grup fotoğrafı çekilirken fotoğraf makinesi grubun orta yerinde konumlanmalıdır.

Fotoğraf makinesinden ayrı kullanılan flaş: Bu şekilde kullanımda konu derinliği olduğunda, her nesnenin yeterli ışık alabilmesi için flaş uygun bir konuma yerleştirilir. yada konu ile objektif arasında istenmeyen nesneler olduğunda , istenmeyen nesnelere az ışık gitmesi ve böylece fotoğrafta dikkat çekmemesi için flaş uygun bir yere konur. Fotoğraf makinesinden ayrı flaş kullanırken de flaşı fotoğraf makinesinin dikey olarak üst tarafında olmasına dikkat edilmelidir. Flaşın yan ışık veya arka ışık olmaması için fotoğraf makinesine yataydan en fazla 45 derece kadar olmasına dikkat edilmelidir.. Fotoğraf makinesinde yansımalar olmaması içinde objektife güneşlik takılması faydalı olur. Flaş kordonu en fazla 6 metre olmalıdır çünkü daha fazla uzaklık senkronizasyon hatalarına neden olur.

_______________________________________________________________________________

Mercekler

Merceklerin Yakınsaklığı

Mercek Kusurları

Işık renk kalitesi

Renk ısı derecesi

Renk ısı derecesinin ölçülmesi

Aydınlatma ve aydınlatma ilkeleri