Objektif, fotoğrafı oluşturulacak konunun, her yönünden yansıyarak gelen ışınların odak noktasının bulunduğu düzlemde görüntünün oluşturulmasına yarayan, optik kurallara uygun olarak, tek veya birkaç mercekten oluşan sistemlerdir.
Peki bu mercek sisteminde odak uzaklığı ne olacaktır. Odak uzaklığı latince olarak Focus (odak), kelimesinin baş harfi alınarak F, bu kelimenin yanına mm (milimetre) cinsinden uzaklık birimi eklenerek odak uzaklığı anlatılır. Örnek olarak F 50 nin anlamı: odak uzaklığının 50 mm olduğunu ifade eder. Merceklerin odak uzaklığı küçüldükçe, görüntüyü daha da büyültüğünü söylemiştik, aslında şunu söylüyoruz. görüntünün boyu sabit kalacak şekilde, odak uzaklığını ne kadar küçültür isek, görüntü dahada merceğe yakınlaşır. yani mercek ile görüntü arasındaki mesafenin kısalması, makinenin daha küçük boyutlarda yapılmasını mümkün kılar, Fakat mercek boyutunun da odak uzaklığına göre büyük olması çeşitli sorunlar getiriyordu. Görüntünün boyutunu küçülterek de odak uzaklığı büyük olsa bile, mercek ile görüntü arasındaki mesafe gene azalabilir.
Muhtelif boyutlardaki fotoğraf makinelerinde kullanılan görüntü boylarına göre odak uzaklıkları genelde şöyledir.
Görüntü Boyu Odak uzaklığı
24x36mm 50mm
6x6cm 75mm
6x9cm 150mm
9x12cm 135-150mm
13x18cm 210mm
18x24cm 270-300mm
24x36mm 50mm
6x6cm 75mm
6x9cm 150mm
9x12cm 135-150mm
13x18cm 210mm
18x24cm 270-300mm
Yararlı objektif genişliği
Merceğin ışık geçiren kısmının boyu (çapı) na biz objektifin yararlı genişliği diyoruz
Objektifin nispi açıklığı
Objektifin değerinin belirlenmesinde önemli bir ölçüdür. Bir objektifin ışık alabilme gücünün belirlenmesinde kullanılan
objektifin nispi açıklığı: yararlı objektif genişliğinin, objektifin odak uzaklığına bölünmesi ile elde edilir. “f” harfi ile temsil edilir.
objektifin nispi açıklığı: yararlı objektif genişliğinin, objektifin odak uzaklığına bölünmesi ile elde edilir. “f” harfi ile temsil edilir.
f=G/F
- f=G/F Buradan anlaşılacak olan, eğer odak noktası sabit kalmak şartıyla G büyürse, veya G sabit kalmak şartıyla F küçülürse, böylece f büyüyecek, f ne kadar büyürse de o kadar çok ışık miktarında artış olacaktır. Örnek olarak 50 mm odak uzaklığına sahip bir objektifin yararlı genişliği 25 mm ise Objektifin nispi açıklığı
- f=25/50=1/2 veya diğer gösterimle f=1:2 dir. Objektif üzerlerinde yapımcı firmalar tarafından bu değerler şu şekiller de gösterilmektedir. f 1:2 veya f:2
Mevcut açıklık
Objektiflerin içerisinde, ışığın geçiş süresini ayarlayan bir obtüratör vede ışık miktarını ayarlayan Diyafram vardır. Diyafram yardımı ile objektifin genişliğini büyültmek ve küçültmek mümkündür. diyafram ile yapılan bu açıklığa mevcut açıklık diyoruz. Yani yararlı objektif açıklığı diyaframın maksimum açıklığı iken, o anki açıklığı mevcut açıklık ile adlandırıyoruz.Objektif görüş açısı
Konunun alanınındaki kısımların net olarak görüntü oluşturabileceği kısmıdır. Bu net görüntü açısı Objektiften objektife değişir fakat genede odak uzaklığının yakınlığı veya uzaklığı ile bir bağıntısı mevcuttur. Odak uzaklığı küçük olan merceklerin objektif görüş açısı büyümektedir. Normal standart objektiflerde bu görüş açısı 55 derece dolaylarında iken, Geniş açılı objektiflerde 120 dereceye kadar çıkmaktadır.
Pratik olarak objektifin azami görüş açısını bulmak için: Görüntü boyutunun köşegeni’nin uzunluğu biliniyorsa (yani çapraz olarak bir köşesinden diğer köşesine olan uzaklık) o zaman görüntü boyutunun köşegeni uzunluğunda tabanı ve odak uzaklığı boyutunda yüksekliği olan dik üçgende, köşegen uzunluğunun tam karşısındaki açı bu objektifin görüş açısını verir.
Objektiflerde odak derinliği
Objektifle bir konunun resmini çekerken, objektif konuya göre ayarlandığı için, konu çok net iken, biz konunun arka veya ön kısmını da bir derinliğe kadar net olarak algılarız. Gözümüz buradaki görüntü bozukluğunu pek algılamaz. işte bu net olarak algıladığımız alana odak derinliği veya netlik derinliği deriz. Bu derinlik objektifin odak uzaklığına, diyafram açıklığına, konunun fotoğraf makinesine uzaklığına göre değişikliğe uğrar. diyafram açıldıkça, odak uzaklığı arttıkça, nesneye yaklaştıkça bu derinlik azalır yani cismin daha yakınlarındaki net olur. Aksi olarak cisimden uzaklaştıkça, objektifi kıstıkça ve objektifin odak uzaklığı küçüldükçe odak derinliği artar yani fotoğrafı çekilen cismin çok daha uzaklarındaki nesneler bile daha net görülmeye başlar.
Objektif çeşitleri
Merceklerin çeşitli kusurları olduğundan bahsetmiştim. Bu kusurları gidermek için de, çeşitli tür mercek sistemleri ile objektifler geliştirilmiştir. Geliştirilen bu objektifler, simetrik çiftler, basit objektifler, Petzval objektifleri, anastiğmatlar ve üç elemanlılar diye beş grup içerisinde söyleyebiliriz. bu gruplaşma 1839 ile 1902 yılları arasında oluşmuş, yüzyılımızda ise yüksek teknoloji ile üretilen 8,10 hatta 16 mercek sistemi ile oluşturulmuş objektifler vardır.
Çağımızda ojektifler:
- Normal açılı objektifler.
- Geniş açılı objektifler.
- Dar açılı (tele objektif) objektifler.
- Değişken odaklı (zoom) objektifler.
olarak gruplandırabiliriz.
Normal objektifler
İnsan gözünün gördüğü açıklıkta fotoğraf çekerler, görüş açıları 45 derece civarındadır.
Tele objektif
Konuya yaklaşmaya gerek kalmaksızın, uzaklardan görüntü alınabilinir. Tele objektifin büyütme oranına objektifin gücü adı verilmektedir. 2x3x4x şeklinde ifade edilir. bu ifadenin anlamı normal fotoğraf makinelerinden 2,3 yada 4 kat büyüklükte görüntü alınabilir anlamı taşımaktadır. Tele objektiflerde odak uzaklığı veya büyütme oranı arttıkça görüş açısı da o oranda daralmaktadır.
50 mm odak uzaklığından daha küçük odak uzaklıklı objektifler geniş açılı 50 mm den daha fazla odak uzaklıklı objektifler ise tele objektif olarak kabul edilmektedir. Dar açılı açılı objektiflerde odak derinliği azalır fakat konudan yeterli derecede uzaklaşılırsa odak derinliği de o oranda artar. Konuyu ön plana çıkardıkları için de portre ve moda fotoğrafçılığında sıklıkla kullanılırlar. Daha başka kullanım alanları olarak konuya yaklaşımdaki zorluklarda, spor karşılaşmalarında, vahşi doğa fotoğrafçılığında da kullanılırlar.
Geniş açılı objektifler
60 derece ve üzeri açılı objektifler geniş açılı objektif olarak kabul edilirler. 90, 100 derece açıklık kolaylıkla elde edilebilir ama bu açılardaki objektifler f/11 veya f/16 diyafram açıklığında elde edilirler. Bu diyafram açıklıklarında ise aydınlatılmamış konuların fotoğrafları hoşa gider ve aydınlatma problemler oluşturur.
Objektifin odak uzaklığı kısalıp, görüş açısı genişledikçe optik hatalar dan dolayı biçim bozulması ortaya çıkar, görüş açısı büyüdükçe odak derinliği artar, makineye yakın olan cisimler daha büyük görünürler, odak derinliği fazla olduğu içinde nesneler olduklarından daha derinlerde görünürler, deformasyon oluşmaz. Perspektifte abartma vardır. objektife yakın nesneler arkadakilere göre daha büyük görünümlüdür. Arka plandaki cisimler de olduklarından daha da gerilerde göründüklerinden uzaklıklar artıp daha derin görünümlü olurlar. Manzaralar, kalabalık sahneler, geniş panoramalar, etkileyici bir gökyüzü için ve otomobil içleri vb, sıkışık iç mekanlarda, kullanırken idealdirler.
Balık gözü objektifler olarak adlandırılan çok geniş açıya sahip, odak uzaklıkları 6 ile 15 mm arasında olan objektifler olup, kullanım alanı çok dar olan ve kullanımı oldukça zor olan objektiflerdir. Objektifi kullanan kişinin çekim sırasında ayaklarının görüntülenmesi çok olasıdır ve bunları gidermek için büyük çaba harcanır. çizgiler aşırı bozulmaya uğrar, düz çizgilerde eğilmeler görülür.
Değişen odak uzaklıklı (zoom) objektifler
Objektifin yan tarafındaki kolu veya üzerindeki halkanın çevrilmesiyle, objektifin odak uzaklığı da değişime uğrar, odak uzaklığındaki değişmede, konuya yakınsak odak uzaklığını azaltarak, konudan uzakta isek de odak uzaklığını arttırarak, rahat bir fotoğraf çekebilme olanağı sağlar. Zoom objektiflerde odak uzaklığı değişim aralığı iki numara arasına bir “-” işareti konularak gösterilir. Örnek 80-200mm veya 45-135mm gibi yazılır. 80-200 mm nin anlamı odak uzaklığı en küçük 80mm en büyük 200mm anlamındadır. özellikle kompakt fotoğraf makinelerinde, kullanıcıya hem dar hemde geniş açılı fotoğraflar çekebilme imkanı sağlar. zoom objektifler, çok fazla mercek sistemlerinden oluştuğundan ışık geçirgenlikleri azdır, ayrıca diyafram açıklıkları da belli bir değerin altında olamaz.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Ne Düşündüğünüzü Yazın (Comment)